QIRIMTATAR TİLİNİÑİNKİŞAFI İNSTİTUTI
Fikirdeşler ve til faalcileri tarafından, qorçalamaq, yayğınlaştırmaq ve inkişafını temin etmek maqsadınen qurulğan cemaat teşkilatı
QIRIMTATAR TİLİNİÑ İNKİŞAFI İNSTİTUTI
Fikirdeşler ve til faalcileri tarafından, qorçalamaq, yayğınlaştırmaq ve inkişafını temin etmek maqsadınen qurulğan cemaat teşkilatı
INSTITUTE FOR THE DEVELOPMENT OF THE CRIMEAN TATAR LANGUAGE
QIRIMTATAR TİLİNİ İNKİŞAFI İNSTİTUTI AQQINDA
“Qırımtatar tiliniñ inkişafı institutı” cemaat birliginiñ esas maqsadı, içtimaiy, tarihiy, terkibiy, yerel, ve milliy-medeniy adise olaraq qırımtatar tiliniñ saqlanması, araştırılması, inkişafı, yayğınlaştırılması içün ameliy vazifelerni belgilep, olarnı ömürge keçirmektir.
Milliy kimlikniñ quvetlendirilmesi, milliy medeniyetniñ, urf-adetlerniñ, tarihiy añnıñ saqlanması ve ileride onıñ işlek olması içün qırımtatar tiliniñ inkişafını temin etmek zarur. Bundan ğayrı zemaneviy ukrayin milletniñ etnik ve medeniy bütünligi ve Ukrayinanıñ til zenginliginiñ bir şartı olaraq tamır halqnıñ tilini inkişaf etmek zarur.
ANA FAALİYETLERİMİZ
Qırımtatar tilini araştıruv ve çalışuvını teminlev
● imlâ qaideleri, transliteratsiya, ıstılahlar ve leksik hususiyetler kibi kibi mevzularda qırımtatar tiliniñ yekâne standartlarını belgilemek içün tekliflerni işlep çıqarmaq;● qırımtatar tilinde olğan malümatnı toplanmasını ve işlevini temin etmek;● qırımtatar tiliniñ yayğınlaştırıluvı ve araştırıluvı leyihaları içün alimlerni, yazıcılarnı, gazetacılarnı ve umumen qırımtatar tilini bilgen insanlarnı celp etmek;● edebiy eserlerniñ ecnebiy tillerden qırımtatar tiline ve qırımtatar tilinden ukrayin ve ingliz tillerine tercime etilmesi içün leyihalarnı işlep çıqarmaq;● qırımtatar tiliniñ ögrenilmesi içün derslikler, video dersler, usuliy qullanmalar, luğatlar ve qonuşma luğatları kibi malzemelerniñ azırlanmasını temin etmek.
Qırımtatar tiliniñ yayğınlaştırıluvına destek
● qırımtatar tiliniñ itibarını yükseltmek ve inkişafını müessiseler seviyesine kotermek;● tilni serbestçe ögrenmek ve qullanmaq maqsadınen qırımtatarlar içün til müitini yaratmaqnen beraber tilşınaslar, yazıcılar, muallimler ve tilni ögrenmege, oqumağa ve qullanmağa istegenler içün haberlerşme meydançıqnı teşkil etmek;● Ukrayina tışında yaşağan qırımtatarlarnıñ milliy-medeniy, tasil-oquv, informatsion ve til ihtiyaçlarını qarşılamaq içün kerekli şaraitni yaratmaq;● farqlı yaş gruppaları arasında qırımtatar tilini yayğınlaştırmaq maqsadınen çeşitli açıq tedbirlerni keçirmek;● qırımtatar tiliniñ inkişafı adına ukrayin ve halqara teşkilâtları arasında işbrilikni temin etmek.
Qırımtatar tiliniñ saqlanması, ögrenilmesi ve inkişafı içün menbanı yaratmaq
● onlayn: elektronik tasil platforması, elektronik kütüphane, arhiv, ensiklopediya, neşriyat ve elektronik kitaplar ile audio ve video malümatnıñ darqatıluvı;● oflayn: qırımtatar yazıcılarnıñ ve qırımtatar tilinde yazılğan eserlerniñ neşiri ve ukrayin ile ingliz tiline tercime etilüvi;
derslikler ve luğatlar kibi qırımtatar tilini ögrenmek içün kerekli malzemelerniñ işletilip çıqarıluvı ve darqatıluvı.
KÖRÜNİŞ TARZIMIZNIÑ FELSEFESİ
Körüniş tarzı sözsüz qonuşqan bir til kibi. Bu sebepten bizim içün müim olğanı, qırımtatar milliy kimlikni numayış etken ve qırımtatar tilininiñ, halq tarihınıñ taa qadimiy devirlerden başlap kelecekke doğru ilerlevini ve inkişafını köstergen tarzımıznıñ teren ve özgün bir temelge saip olmasıdır.Sizlerni, körüniş tarzımızda gizlengen felsefenen tanış etmege isteymiz.
Devamını oqu
Birligimizniñ logosı dörtkenarlı bir şekildir. Bu, qadimiy devirlerden bugünki künge qadar bilgini yetkizgen özgün bir şekilni temsil ete. Bunıñ ilham menbası, Türkiy tillerniñ eñ qadimiy abidesi - Kül Tigin Kitabesi oldı. Orhon özeni yanından bulunğan ve dörtkenar şekilindeki taştan yasalğan bu abidede köktürkçe elifbesinen oyulğan yazılar yer almaqta. Orhon yazıları dep adlandırılğan bu abide, qırımtatar tilniñ ecdadı sayılğan qadimiy türk tiline ait eñ eski abide olaraq qabul etilmekte. Yazılı bilgilerni taşığan vastalar adet üzre dörtkenar şekilinde yasalğan, ve bugünde-bugün bu vastalar sadece kitap ya da defter saifelerinen sıñırlı qalmay, çeşitli malümatnı elde etmek içün qullanılğan elektronik aletlerniñ ekranları şekilinde de ögümizge çıqa.
Bundan ğayrı İslâm medeniyetinde ibadethanelerniñ ve oquv yurtlarnıñ mimariyetinde birçoq unsurlar dörtkenar şekilindedir. Hat yazısınen bezetilgen camilerniñ ve türbelerniñ kiriş qapıları, mihraplar, minberler em bilgi taşımaqta, em de Qıbla tarafını köstermektedir.
TAQIM
TAQIM
Mustafa Ametov | Cemaat birliginiñ yolbaşçısı
Türkiye, İstanbulda “Marmara” üniversitetinden “gazetacılıq” ihtisası boyunca mezun oldu. Qırımtatar “Meydan Radiosı” ve ATR telekanalında muarrir ve alıp barıcı olaraq çalıştı. Soñki bir qaç yıl devamında qırımtatar tilniñ yayğınlaştırılması içün faaliyet köstere. Qırımtatar kütleviy neşirlerinde basılğan publitsistik maqalelernen bir sırada edebiy eserlerni yazmaqta.
Sevilya Karayeva | Leyihalar idarecisi
“Mimarcılıq ve şeer qurucılığı” ihtisası boyunca aliy tasilni elde etti. 2022 senesinde cenkniñ başlamasınen cemaat teşkilâtlarında leyihalar idarecisi olaraq vazife yapmaqta. Qırımtatar Milliy Meclisniñ gumanitar meseleleri boyunca Koordinatsion merkezinde çalışıp, işğal etilgen bölgelerden köçken vatandaşlarğa destek leyihalarında koordinatorlıq yaptı.
TESİSÇİLER VE ORTAQLAR
Teşkilâtımıznıñ tesisçilerine ve ortaqlarımızğa müteşekkirmiz. Qırımtatar tiliniñ inkişafı ve yayğınlaştırılmasına isse qoşmaq istegen cemaat teşkilâtlatı ile cemaat erbaplarınen işbirlikke azırmız
TESİSÇİLER
ORTAQLAR
QIRIMTATAR TİLİNİÑ İNKİŞAFI İNSTİTUTI
INSTITUTE FOR THE DEVELOPMENT OF THE CRIMEANTATAR LANGUAGE
QIRIMTATAR TİLİNİÑ İNKİŞAFI İNSTİTUTI
INSTITUTE FOR THE DEVELOPMENT OF THE CRIMEANTATAR LANGUAGE